Geleneksel Türk Sanatları - Tezhip Sanatı

TEZHİP SANATI NEDİR

Tezhip (Osm: Tezhib) kelimesi, Arapça zeheb (altın) kökünden türemiş olup, ‘altınlamak’ anlamına gelir. Çoğulu olan “tezhibat” “altınlama süslemeler” demektir. Tezhip günümüzde daha çok İslam kökenli kitap bezeme sanatlarına verilen addır.

Tezhip ile Minyaturu karıştırmamak gerekir. Minyatür daha cok tasvire dayanir.Bitki, hayvan, insan ve/veya mekan tasvirleri icerir. Minyaturler yapildiklari donemin sanat anlayisi ile paralel olarak, genellikle iki boyutlu tasvirlerdir. Tezhip ise basit bir anlatimla cogunlukla stilize edilmis bitki formlari ya da desenlerden olusan kimi zaman simetrik tasarimlardir.Gunumuz Turkiyesinde Tezhip de oldukca tutucu, klasik yaklasim denilen bir akim vardir. Klasik yaklasim, tarih boyunca yaratilmis ve kullanilmis formlar ve desenleri yinelemek, form ve desenlerin ana yapisini bozmadan degisik kompozisyonlarda kullanmaktir. Buna karsin, bazi Tezhip sanatcilari ise klasik form ve desenleri kendi gorus ve algilarina gore degistirerek degisik kompozisyon ve malzemelerle daha ozgur bir yaklasim tarzi kullanmaktadirlar.

Münevver Üçer - Sevgiyi Arayış

Zaman icinde unutulmaya birakilmis zarif ve zor sanat son 10 yil icinde bu sanata gonul vermis cesitli grup ve kisilerce canlandirilmistir. Gunumuzde pek cok universitemizde Tezhip bolumleri yetenekli sanatcilar yetistirmektedir. Eski sanatcilara bir kac ornek vermek gerekirse, ilk akla gelen isimler Rikkat Kunt ve Ülker Tansı olacaktir.

OSMANLIDA TEZHİP SANATI VİDEO:

Hat ve cilt sanatlarında altınla yapılan tezhibe halkari denir. Rumi ve Hatayi üsluplarında, kitapların zahriye, hatime, başlık, serlevha, mihrabiye kısımları tezhiple süslenir. Küçük yıldız ve çiçeklere nokta, geometrik olanlara mücevher, altıgenlere şeşhane, beşgenlere seberk denir. Kur'an'da secde ayetlerine denk gelen yerlerde vakıf gülü, hizip gülü, cüz gülü bulunur. Varakçı ve cetvelkeş denilen ustalar vardı. Kalemfırça, zehmühre, boyalar müzehhebin aletleriydi.

Tekzip Sanatı - Hatice Aksu

Geleneksel Türk Sanatları:

Minyatür

Ebru